Tác động của chất cồn trong rượu bia đến gan và cách giải độc gan ở người uống rượu

Việt Nam là một trong những quốc gia tiêu thụ bia rượu hàng đầu thế giới. Chúng ta uống bia rượu với nhiều mục đích khác nhau nhưng chưa lường được hết những tác động tiêu cực đến sức khỏe mỗi ngày. Hãy cùng bác sĩ da liễu phân tích những ảnh hưởng của chất cồn trong rượu bia đến gan và  cách giải độc để giảm nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm do rượu nhé.

Quá trình hấp thụ và chuyển hóa cồn trong cơ thể

Cồn (ethanol) bắt đầu hấp thụ từ dạ dày, nhưng hầu hết được hấp thu ở ruột non. Cồn không được cơ thể dự trữ. Một lượng nhỏ bị phân hủy trong quá trình vận chuyển qua niêm mạc dạ dày, nhưng hầu hết được chuyển hoá trong gan, chủ yếu bởi enzym alcohol dehydrogenase (ADH).

Chuyển hóa thông qua con đường ADH bao gồm:

• ADH là một enzyme tế bào chất, oxy hóa rượu thành acetaldehyde.
• Acetaldehyde dehydrogenase (ALDH), một enzyme ty thể, sau đó oxy hóa acetaldehyde thành acetate. Uống rượu lâu dài làm tăng sự hình thành acetat. Người châu Á có mức ALDH thấp hơn, dễ bị ảnh hưởng bởi các hiệu ứng acetaldehyde độc hại (ví dụ như mặt đỏ bừng, nôn nao lâu..).
• Những phản ứng oxy hóa này tạo ra hydro, chuyển đổi nicotinamide-adenine dinucleotide (NAD) thành dạng khử (NADH), dạng làm tăng khả năng oxy hóa khử trong gan.
• Tăng oxy hóa làm tăng ức chế quá trình oxy hóa axit béo và quá trình tổng hợp glucose, thúc đẩy sự tích tụ chất béo trong gan.

Triệu chứng và dấu hiệu của bệnh gan do rượu

Rượu là một trong các nguyên nhân chính gây ra bệnh gan ở các bệnh nhân thường xuyên uống rượu quá mức đặc biệt >80g / ngày. Khi gan bắt đầu có các dấu hiệu tổn thương và những rối loạn xảy ra thường gặp nhất:

• Gan nhiễm mỡ (> 90%):  Mỡ tế bào đậm đặc tích tụ dưới dạng các giọt lớn chất béo trung tính và thay thế nhân tế bào gan, nhất là các tế bào gan quanh các mạch máu. Gan to.

•  Viêm gan do rượu (10 đến 35%): là kết hợp của gan nhiễm mỡ, viêm gan lan tỏa, và hoại tử gan ở mức độ nghiêm trọng khác nhau. Tế bào gan bị tổn thương nặng sẽ bị hoại tử.

• Xơ gan (10 đến 20%): bệnh gan tiến triển đặc trưng bởi sự xơ hóa lan rộng phá vỡ cấu trúc gan bình thường. Bao gồm cả gan nhiễm mỡ và viêm gan. Theo thời gian, xơ hóa hình thành các dải rộng, tách mô gan thành những nốt xơ lớn.

• Ung thư biểu mô tế bào gan phát triển trên bệnh nhân xơ gan.

Trong đó phụ nữ dễ bị bệnh gan do rượu. Phụ nữ chỉ cần 20g rượu là có nguy cơ cao – bằng một nửa so với nam giới. Nguy cơ ở phụ nữ có thể tăng lên do họ có ít enzyme khử hydrogen rượu trong niêm mạc dạ dày; do đó, lượng cồn đến gan nhiều hơn.

Chế độ ăn giàu chất béo kết hợp với cồn sẽ dễ gây nên các bệnh về gan và béo phì hơn.

Các bệnh lý thường gặp khi uống nhiều rượu

Tích tụ mỡ ở gan

Chất béo (chất béo trung tính) tích tụ trong tế bào gan với các lý do sau:

• Thải chất béo từ gan giảm do giảm quá trình oxy hóa axit béo ở gan và giảm sản xuất lipoprotein.
•  Lượng chất béo thải trong gan giảm, làm tăng quá trình phân hủy mỡ và tăng tổng hợp triglyceride ngoại vi, hậu quả là tăng lipid máu. Sự tích tụ chất béo ở gan có thể dẫn tới những tổn thương oxy hoá sau này.

Nội độc tố trong ruột

Rượu làm thay đổi tính thẩm thấu của ruột, tăng sự hấp thụ các nội độc tố do vi khuẩn trong ruột thải ra. Để phản ứng với các nội độc tố (mà gan bị suy giảm không thể giải độc), các đại thực bào gan giải phóng các gốc tự do, làm tăng tổn thương oxy hoá.

Gây viêm, chết tế bào, và xơ hóa

Một vòng luẩn quẩn làm viêm nặng hơn: Hoại tử tế bào và tế bào chết theo chương trình dẫn đến mất tế bào gan, và sau đó gây xơ hóa. Kết quả là, mao mạch hình sin hẹp, hạn chế lưu lượng máu. Sự xơ hóa lan rộng dẫn đến các khối u gan.

Hiện tượng đỏ mặt, nôn nao khi uống rượu

Có nhiều người bị đỏ mặt dù chỉ uống một lượng rất nhỏ cồn, điều đó tiết lộ một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn mà bạn chưa biết. Đó là khi uống rượu chất cồn sẽ đi vào gan và biến đổi thành acetaldehyde (đây còn là chất gây ung thư). Khi acetaldehyde chạy qua các tĩnh mạch, chúng nở ra làm cho da trông đỏ phừng phừng và làm tăng nhịp tim.

Để chuyển hóa chất này, gan sản xuất ra aldehyde dehydrogenases (ADH), một loại enzyme có khả năng phá vỡ nó.

Theo Tiến sĩ Yang Jae Woong, ĐH Quốc gia Seoul cho biết thực tế không có nhiều người châu Á có loại men ALDH này do di truyền. Phụ nữ thậm chí còn ít hơn. Vì thế chất này vẫn tồn tại trong cơ thể kéo dài và dần gây nên các tế bào ung thư.

Đặc biệt, với những người dễ bị đỏ mặt, nôn nao, chóng mặt khi uống rượu thì khả năng có nhiều hơn các chất gây ung thư di chuyển trong cơ thể khi uống cùng 1 lượng rượu giống người khác. Nên các bác sĩ khuyến nghị những người này nên cẩn thận khi uống rượu bia.

Bạn làm gì nếu bắt buộc phải uống rượu?

Vì tính chất công việc nên có nhiều người không thể bỏ rượu hoàn toàn được, vì thế việc bổ sung hoạt chất để giải độc rượu là điều hết sức cần thiết.

Kẽm ZINC là chất dinh dưỡng cần thiết cho hoạt động của alcohol dehydrogenase (ADH), chất này cần thiết cho quá trình phân hủy cồn trong gan sau khi uống rượu(*). Nếu rượu không được phân hủy đúng cách, nó có thể gây ra cảm giác nôn nao, các bệnh về gan, béo phì và thậm chí ung thư. Vì vậy, những người hay uống rượu bia cần bổ sung kẽm đều đặn và thường xuyên.

(*) Nghiên cứu cho thấy enzym phân giải rượu trong dạ dày ADH được kích hoạt và nồng độ cồn trong máu giảm sau khi uống kẽm. Chứng minh kẽm kích hoạt rượu phân loại enzym và thúc đẩy sự phân hủy của rượu. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9438521

Xem thêm về: 6 tác dụng tuyệt vời của kẽm

© Bản quyền nội dung thuộc về website bsdalieu.vn
Mọi thông tin sao chép từ website này đều phải ghi rõ nguồn https://bsdalieu.vn/